در اجرای معاملاتی که افراد منعقد میکنند هر دو طرف میبایست نسبت به انجام تعهد طرف مقابل اطمینان حاصل کند. از این روی در قراردادها همیشه مواردی بابت تضمین قید میشود.
تضمین معاملات ملکی چگونه انجام می شود . قراردادهایی که در بنگاههای معاملاتی یا بیرون از آنجا تحت عنوان بیع نامه یا قولنامه تنظیم میشود، سندی عادی است و به همین دلیل خریدار و فروشنده باید در تنظیم آن نهایت دقت را داشته باشند تا بعدها دچار مشکل نشوند.
هنگام خرید یک ملک خریدار باید مشخصات ملک را، با آنچه در سند قید شده است مطابقت دهد و مشخص شود که ملک در وثیقه، رهن و یا در توقیف نباشد. استعلام از ثبت اسناد و استفاده از کد رهگیری در اینجا کارساز است.
هرگاه فروشنده ای که قولنامه را امضا میکند، مالک نباشد، بلکه وکیل یا ولی یا قیم مالک باشد، خریدار باید مدارک وجود این سِمت ها را بررسی و احراز کند و ببیند آیا وکیل در وکالتنامه خود حق فروش و گرفتن مبلغ معامله را دارد یا ندارد. همچنین اگر امضا کننده ولی مالک است، خریدار باید مطمئن شود که در زمان امضای قولنامه توسط ولی، کودک به سن بلوغ نرسیده باشد.
اگر امضا کننده قیم مالک است، باید مشخص شود که آیا قیم به تنهایی حق فروش مال او را دارد یا با اجازه ی دادگاه چنین حقی برای او در نظر گرفته شده است.
اگر مورد معامله ملک موروثی است و از طریق ارث به فروشنده رسیده است، خریدار باید گواهی انحصار وراثت را ببیند و فتوکپی برابر اصل آن را نیز از فروشنده بگیرد و تسویه حساب مالیات بر ارث را نیز ملاحظه کند.
خریدار تا زمانی که مورد معامله را تحویل نگرفته یا اینکه مورد معامله با سند رسمی به نام او نشده است، باید از پرداخت تمام مبلغ مورد معامله خودداری کند. فروشنده نیز باید مورد معامله را قبل از دریافت تمام مبلغ به خریدار تحویل ندهد و حتماً در خصوص پرداخت مابقی مبلغ از طرف خریدار، زمان تعیین کرده و این نکته را متذکر شود که در صورت عدم پرداخت در تاریخ مقرر، فروشنده میتواند معامله رافسخ و برهم بزند.
همیشه تلاش خریدار بر این است که تمام پرداختیها را به وسیله چک تضمینی انجام دهد تا اگر فروشنده منکر دریافت وجه شد، وسیلهای برای اثبات پرداخت خود داشته باشد.
اگر فروشنده مبلغ معامله را از طریق چک دریافت کند، در صورت برگشت خوردن چک، تنها میتوان وجه چک را مطالبه کرد و نمیتوان معامله را برهم زد؛ مگر اینکه دو طرف ضمن قرارداد بر این مورد توافق کرده باشند.
وجه التزام در قرارداد به این معناست که هرگاه به علتی معامله انجام نشد، مبلغی به عنوان جریمه از طرفی که باعث انجام نشدن معامله شده، گرفته و به طرف دیگر پرداخت میشود که در اصطلاح وجه التزام میگویند. اما کسی که وجه التزام را مطالبه میکند، باید خود تعهداتش را به طور کامل انجام داده باشد. به عنوان مثال، خریدار باید در دفترخانه حاضر شود و قیمت معامله را نیز به رؤیت دفتردار برساند و عدم اجرای تعهد طرف دیگر نیز احراز شود. بهتر است طرفین در قولنامه برای حضور در دفترخانه حتماً روز، ساعت و دفترخانهی مشخصی را تعیین کنند و لازم است برای عدم حضور، وجه التزام سنگینی قرار داده شود.
لازم است از توان مالی خریدار برای پرداخت مبلغ معامله اطمینان حاصل شود و شرطهایی در قولنامه آورده شود که درصورت عدم پرداخت قیمت یا ناتوانی از پرداخت، برای فروشنده حق برهم زدن معامله وجود داشته باشد.
اگر مالکان متعدد باشند، حتماً باید زیرقولنامه را همه مالکان امضا کنند، مگر اینکه به یک نفر وکالت در فروش بدهند که در این صورت وکیل از طرف همه مالکان قولنامه را امضا میکند.
اگر هر یک از دو طرف معامله از حضور در دفترخانه اسناد رسمی و انتقال سند مورد معامله خودداری کنند، طرف دیگر میتواند ادامه مطلب...
برای مطالعه بیشتر به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی، مجله دلتا مراجعه کنید.