سند ملکی و سند وقفی چه تفاوتی دارند؟

آگاهی از سند وقفی با شرایطی که برای نقل و انتقال دارد، برای خریدار یک ملک وقفی بسیار مهم است.

 سند وقفی و تفاوتی که با سند ملکی دارد، بیشتر اوقات برای مردم روشن نیست. پیش از این در خصوص سند ملکی و انواع آن به‎طور مفصل سخن گفتیم. در این نوشته قصد داریم به تفاوت سند ملکی و سند وقفی بپردازیم. از این رو ابتدا مفهوم ملک وقفی و سپس تفاوت آن را با سند ملکی به‎طور مختصر شرح می‎دهیم.

مفهوم سند وقفی

معمولاً مردم تصور می‎کنند سند وقفی یعنی سند ملکی که معارض داشته باشد یا  اداره اوقاف ادعای مالکیت نسبت به ملک داشته باشد.

سند وقفی  نوعی سند ملکی است که مالک آن را وقف کرده و اداره‎ی اوقاف این ملک را به صورت اقساط 99 ساله به دیگران منتقل می‎کند که این استثنایی است بر ماده 88 قانون مدنی در مورد مال وقف، که خرید و فروش ملک وقفی را مجاز ندانسته است.

خریداران ملک وقفی ملزم هستند مبلغ ناچیزی به‎عنوان قسط یا اجاره سالانه به اداره‎ی‎ اوقاف بپردازند که میزان آن مثلا ً در یک زمین وقفی 200متری ممکن است سالانه 300 هزار تومان باشد.

این املاک فرقی با املاک شخصی ندارند و ایرادی هم در آن‎ها نیست؛ حتی امکان ساخت و ساز هم در این املاک  وجود دارد. چه‎بسا خرید ملک وقفی به دلیل ارزان‎تر بودن؛ برای کسانی  که مشکل مالی و اقتصادی داشته و توانایی خرید املاک شخصی را ندارند، یک امتیاز محسوب شود.

تفاوت سند ملکی با سند وقفی

اسناد ملکی به‎صورت شش دانگ هستند که ممکن است در قالب یک جلد یا بیشتر باشند یا به صورت سهمی صادر شوند که در نهایت مجموع سهام‎ها باید  شش دانگ باشد؛ اما سند وقفی در بیشتر مواقع به‎صورت یک‎جا وقف می‎شود و بخش‎های سهام را ندارد.

در هر سند ملکی حدود چهارگانه‎ی ملک؛ یعنی شمال و جنوب، شرق و غرب و نیز حدود املاک مجاور با آن و یا حدود دسترسی به خیابان مشخص شده است. اما بیشتر سندهای وقفی، مخصوصاً آن‎ها که در قدیم نوشته شده‎اند، حدود و مشخصات کاملی ندارند؛ به‎طوری که گاهی تشخیص  نوع وقف و مصرف آن هم مشکل است.

سند هر ملک، شناسنامه‎ی آن ملک است؛ بنابراین نام مالک یا مالکان و شماره پلاک ثبتی و شماره‎ی قطعه‎ی ملک و هرگونه اصلاحاتی که صورت گرفته باشد، در هر نوع سند نوشته می‎شود و از این طریق در اداره ثبت اسناد و املاک، سابقه و هویت ملک مورد نظر مشخص می‎گردد.

سند ملکی در اداره‎ی ثبت اسناد و املاک صادر می‎شود؛ اما سند وقف ممکن است گاهی به‎طور دست‎نویس نوشته ‎شود. دقت کنید اگر سند منگوله‎دار است؛  منگوله‎ی سند دست‎نخورده باشد و اوراق آن همگی مربوط به یک سند باشد. همچنین شماره سریال‎های یک سند یکسان باشند.

نقل و انتقال هر سند ملکی در دفاتر اسناد و املاک صورت می‎گیرد؛ اما  نقل و انتقال ملک وقفی باید با نظارت و مجوز متولی آن، که معمولاً سازمان حج و اوقاف است؛ صورت ‎گیرد. اگر این مراتب رعایت نشوند، هرگونه نقل و انتقال، غیر قانونی است.

برای مطالعه بیشتر به نکات حقوقی ملکی، دانستنی های حقوقی ملکی، مجله دلتا مراجعه کنید.